‘Only Human’ van Peter Bogers,

landhuis Oud-Amelisweerd, Bunnik.

T/m 29 sept, toegang alleen met

rondleiding, zaterdag en zondag, om

11.30, 13, 14.30 en 16u.

 

Lief, raar of wreed,

maar altijd menselijk

 

 Volkskrant Augustus 2002

 

Het landhuis Oud-Amelisweerd,

even buiten Bunnik nabij Utrecht,

is normaliter een oord waar de tijd

volkomen stilstaat. Vroeger een

buitenpaleis,  tegenwoordig  een

monument dat zijn bestaansrecht

niet aan de bijzondere architec-

tuur ontleend, maar aan het exclu-

sieve behang. Handbeschilderde

Chinese  'papierbehangsels'  uit

1770 die als enige in Europa nog

op de originele plaats te bezichti-

gen zijn; zo teer en kwetsbaar dat

je binnenshuis nauwelijks je neus

durft te snuiten.

Het Centraal Museum, beheer-

der van het pand, organiseert

sinds enkele jaren tentoonstellin-

gen in de anderhalve maand dat

de bijzondere kamers opengesteld

worden. Deze zomer zwoegt en

siddert het huis onder de video-

projecties van Peter Bogers, die

bezit neemt van zijn ruimte als

een niet al te zachtzinnige geest.

Only Human heet zijn opstel-

ling van zeven videoprojecties en

dat klinkt bijna verontschuldi-

gend. Wat je ziet, is lief, raar of

wreed, maar menselijk is het alle-

maal. De vingertopjes die op klei-

ne schermpjes te zien zijn, alsof ze

het beeldscherm van binnenuit

beroeren. Maar ook de aaneen-

schakeling van geweld in het werk

Videoviolence, dat heel korte frag-

menten uit films vertoond die alle-

maal een paar keer herhaald wor-

den. Ritmisch zie je rake klappen,

beuken, schieten, en dat gaat maar

door en door en door.

Bogers liet het werk uit 1997 al

meerdere keren zien, in steeds een

andere opstelling. Dit keer is de

keten van geweld op een monitor

te zien in een zaal met een rococo

tafereel op de wanden van spele-

varende adel uit de achttiende

eeuw. Groter contrast lijkt er niet.

Een deel van de schildering wordt

door Bogers opnieuw geprojec-

teerd, en bij elke klap uit Video-

violence dreunen de twee dame-

tjes  eventjes  mee.  Het  is  een

mooie metafoorvoor de tv-kijken-

de mens, die onaangedaan een

Joumaal vol moorden doodslag

kan doorstaan.

Peter Bogers (1956) is van de

'eerste'   generatie   Nederlandse

kunstenaars die video als hun in-

strument kozen. Hij word al vroeg

ontdekt door galerist Rene Coelho

(de latere oprichter van Montevi-

deo, tot nog toe het enige centrum

voor mediakunst in Nederland).

In Amelisweerd is duidelijk dat

Bogers zijn vak tot in de puntjes

beheerst. Wat je ziet is niet inge-

wikkeld: een lichaam onder water

dat af en toe boven komt om adem

te halen; een vader (Bogers zelf)

die liefdevol met zijn zoon wor-

stelt; een schreeuwende mond en

een luisterend oor.

Maar door een uitgekiende pro-

jectie (geen sinecure in zo'n om-

geving) en geluid kruipt Bogers

onder je huid als het vocht onder

het behang. Je krijgt het benauwd,

je snakt naar adem als de persoon

in beeld. Of je voelt juist mee met

die vechtpartij die geen vechtpar-

tij    is,    maar   een   zachtzinnige

krachtmeting tussen een volwas-

sen en een jong lichaam.

Het meest recente Without the

Word II (2002) lijkt een reactie op

de huidige informatiestroom. De

stemmen van zes sprekers op mo-

nitoren maken je horendol, tot

Bogers de pratende hoofden voor

even het zwijgen oplegt en hun

ogen sluit. De stilte is voelbaar, na

al dat gekakel, al dat gekrakeel, al

die talen. Jongens, zeggen de pa-

pierbehangsels,  alsjeblieft,  voor

even nou, koppen dicht. En mag

het licht uit.

 

<< back to menu